Afscheid van Esther Rasenberg en Esther Zeeuwe. Klik hier om hun verhaal te lezen.
Wij begeleiden je tijdens de zwangerschap en bereiden je voor op de periode dat de baby wordt geboren. Iedere vrouw ervaart een zwangerschap anders. Het is belangrijk goed naar je lichaam te luisteren en grenzen aan te geven.
Je gelooft je ogen bijna niet. Het is waar, je bent zwanger!
Zodra je weet dat je zwanger bent, kun je contact met ons opnemen, ook als er sprake is van een medische indicatie. We maken dan een afspraak voor de eerste echo én de intake.
We kijken of het hartje klopt en of de zwangerschap zich in de baarmoeder bevindt. Ook zien we nu al of het gaat om een eenling- of meerlingzwangerschap. De echo doen we uitwendig, via de buik. Met een volle blaas zien we het vaak beter. Mocht het zo zijn dat we geen goed beeld van de zwangerschap krijgen, dan kunnen we via de vagina een inwendige echo maken.
Tijdens het intakegesprek nemen we de tijd om jullie te leren kennen. We stellen vragen over jullie gezondheid, ziektegeschiedenis, leefstijl, eventuele eerdere zwangerschappen en bijzonderheden of erfelijke ziektes in de familie. We gaan in op jullie behoeftes en verwachtingen van deze zwangerschap en bespreken of er zaken zijn waar we rekening mee kunnen of moeten houden tijdens jouw zwangerschap en bevalling.
Hiermee maken we samen met jullie een persoonlijk zorgpad.
Iedereen heeft de keus om voor Prenatale Screenende testen te kiezen, indien gewenst gaan we hier verder met jullie op in.
Van kikkervisje naar mensje!
De termijnecho verrichten we tussen de 10 en 12 weken. We meten de lengte van je kindje op van kruin tot stuit. De zwangerschapstermijn en uitgerekende datum is daarmee het meest betrouwbaar vast te stellen. Alle kinderen groeien tot 13 weken namelijk even snel, pas daarna ontstaat variatie in groei.
We adviseren je om weer met een volle blaas te komen voor een zo goed mogelijk echobeeld.
Ook uit je bloed willen we een aantal dingen weten. O.a. wat is je bloedgroep, Rhesusfactor, ijzer-en suikergehalte, en drie infectieziekten; HIV, LUES en leverziekte. Je ontvangt van ons een formulier, laat dit prikken voor 13 weken zwangerschap.
Je kunt de 13 wekenecho laten doen van 12+3 tot en met 14+3 weken zwangerschap. Het is een medisch onderzoek waarbij er wordt gekeken of de baby lichamelijke afwijkingen heeft.
Als je meedoet aan de 13 wekenecho ziet de echoscopist bij de meeste kinderen geen lichamelijke afwijkingen. De uitslag van de echo kan je dan geruststellen. Maar de uitslag kan u ook ongerust maken. Of laten schrikken. Daarom is het belangrijk dat je goed nadenkt of je onderzoek naar lichamelijke afwijkingen wil.
Nu gaan we voor de eerste keer aan de buitenkant met de doptone naar het hartje luisteren. Met onze handen bepalen we of de groei gaat zoals we verwachten. Ook meten we je bloeddruk en beantwoorden al jouw vragen. Bij elke termijn van de zwangerschap ontvang je steeds een nieuw stukje informatie.
Dit is een medische echo die door een Echoscopiste wordt uitgevoerd. De voorkeur is dat de 20 wekenecho in week 19 van je zwangerschap plaatsvindt.
Met de 20 weken echo ofwel het structureel echoscopisch onderzoek (SEO) wordt gekeken naar lichamelijke (structurele) afwijkingen van het ongeboren kind.
Je buik begint nu waarschijnlijk zichtbaar te worden. Je bent een beetje gewend aan alle veranderingen en je buik is nog niet zo groot dat hij in de weg zit. De meeste zwangeren voelen zich deze periode best goed.
Vaccineren
Als je zwanger bent kan je tijdens je zwangerschap laten vaccineren. Je lichaam maakt dan antistoffen aan. Via de placenta gaan die antistoffen naar je baby. Die antistoffen beschermen de baby tegen in de eerste maanden na de geboorte. Het vaccin zelf komt niet bij je baby en is veilig voor zowel moeder als baby.
Kinkhoest is voor baby’s een ernstige ziekte. Het wordt ook wel de “100 dagen hoest” genoemd. Zolang en intensief hoesten kan heel schadelijk zijn voor een baby. Je kunt je baby beschermen door jezelf tijdens je zwangerschap te laten vaccineren. Dat kan vanaf de 22e week met de 22-weken prik tegen kinkhoest.
Griep bij pasgeboren baby’s bestaat een hoger risico op ernstige gevolgen van griep zoals benauwdheid of ziekenhuisopname. De griepprik verkleint de kans om griep te krijgen en om ernstig ziek te worden van griep. Voor zowel de baby als jezelf. De griepprik kun je alleen halen als je tussen 25 oktober 2024 en 1 maart 2025 22 weken of langer zwanger bent.
Corona Op 27 maart 2024 heeft de Gezondheidsraad geadviseerd om de coronaprik niet meer beschikbaar te stellen voor alle zwangeren. Een coronaprik kan tijdens de zwangerschap veilig gegeven worden, maar is meestal niet nodig. Het risico op ernstige ziekte en complicaties door corona tijdens de zwangerschap is niet meer verhoogd, en een vaccinatie levert weinig gezondheidswinst voor de meeste zwangeren.
We vinden het belangrijk dat je je fijn voelt in de praktijk, samen met je persoonlijke Coördinerende Zorgverlener ga je hierover in gesprek.
Is je bloedgroep Rhesus-D negatief, dan wordt je bloed in week 27 van de zwangerschap nog een keer onderzocht op antistoffen. Het laboratorium bepaalt in je bloed dit keer ook of je kind Rhesus D-negatief of positief is.
Als je Rhecus-c negatief bent, kan je lichaam ook antistoffen maken tegen het bloed van je kind. Er bestaat geen injectie om dat te voorkomen. Daarom onderzoekt het laboratorium in week 27 van de zwangerschap of je lichaam antistoffen maakt.
Je buik wordt steeds zwaarder en kan wat in de weg gaan zitten.
Als je over borstvoeding nadenkt kun je inschrijven voor een borstvoedingsavond. Aanmelden kan via ons contactformulier of bel op werkdagen tussen 08.30 - 16.30 uur op 073-5210764
De groeiecho is een medische echo om te controleren of je baby goed groeit. Deze echo wordt uitgevoerd om na te gaan of je kindje te langzaam of te snel groeit. Ook als je een verhoogd risico hebt op een te grote of juist te kleine baby, krijg je deze echo aangeboden om de groei te controleren.
In je geboortezorgplan of bevalplan kun je je wensen en verwachtingen rondom je zwangerschap en bevalling opschrijven. Het document is bedoeld voor jezelf, je partner en je zorgverlener. Met concrete vragen over verschillende fases in je zwangerschap, de bevalling en de kraamtijd helpen we jullie op weg. Door met je partner het geboorteplan te maken, doorlopen jullie samen het proces. Misschien zijn er wel zaken waar jullie nog helemaal niet over nagedacht hebben? Of denken jullie ergens heel verschillend over. Dat kan allemaal. Met een geboortezorgplan wordt vanzelf duidelijk wat jullie de komende maanden belangrijk vinden, neem het mee naar elke afspraak.
Bij elk controle wordt er nagegaan of je kind voldoende groeit. Luisteren zij naar de hartslag van je kind. Wordt de ligging beoordeelt en wordt de laatste weken gecontroleerd of de baby goed indaalt in de bekken. Ook wordt je bloeddruk gemeten.
De zwangerschaps- en kraamtijd kan voor jou een hectische tijd zijn. Een goed voorbereiding op de bevalling kan eventuele onzekerheid en angst wegnemen. Door een goed voorbereiding kun je je beter ontspannen tijdens de bevalling.
Bed verhogen
Zowel voor een thuis- als voor een poliklinische bevalling en tijdens het kraambed, is het noodzakelijk dat vanaf 37 weken een verhoogd bed aanwezig is.
Dit mag zowel een één- als tweepersoonsbed zijn. De ideale hoogte is 80 cm. Een boxspring is vaak nog te laag. Je kunt hiervoor bedverhogers of kratten gebruiken (geen extra matrassen).
Tijdens de bevalling werken wij aan jouw rechterzijde, het is raadzaam om dit matras voldoende te beschermen tegen vruchtwater en bloed.
Het is belangrijk dat je uitgerust begint aan de bevalling. Stel de vragen die je nog hebt aan de verloskundige tijdens de controles.
Altijd klaarzetten
Klaarzetten voor een thuisbevalling
Je baby heeft het blijkbaar prima naar zijn zin in je buik en heeft besloten om daar wat langer dan de uitgerekende datum te blijven hangen. Dit is niks om je zorgen over te maken. Ongeveer de helft van alle baby’s wordt namelijk na de uitgerekende datum geboren. Doorgaans is dit niet schadelijk voor je baby of voor jou.
Tijdens de spreekuren ontmoet je alle verloskundigen en kun je bij ons allemaal terecht voor je vragen. Eén verloskundige uit ons team is jouw coördinerend zorgverlener (CoZo), zij doet de intake en is gedurende de zwangerschap je aanspreekpunt. Soms loopt een zwangerschap anders dan je had gedacht of speelt er thuis iets bijzonders? Vraag dan om een afspraak bij jouw CoZo. Zij verzamelt jouw zorggegevens, overlegt eventueel met andere zorgverleners en maakt samen met jou een zorgpad op.
Emma Janssen
Een gezonde levensstijl heeft een positieve invloed op de groei en ontwikkeling van je ongeboren kind.
Beweeg voldoende, eet gezond en gevarieerd, rook niet en gebruik geen alcohol of drugs. Zaken waarover wij je willen informeren en ondersteunen.
Naarmate de zwangerschap vordert ga je bewust de bewegingen van je kind voelen.
Vanaf 26 weken willen we graag dat je jouw kind elke dag goed voelt bewegen. Dit bewegen in je buik is niet alleen leuk en fijn om te voelen, maar heeft ook een belangrijke functie. Als de baby beweegt, voelt hij/zij zich lekker in jouw buik. Het is goed om elke dag wat tijd vrij te maken om het bewegingspatroon van je kindje te leren kennen.
Beweegt je kindje veel minder dan je gewend bent, dan kan dat een signaal zijn dat er iets niet goed is. Het is dan ook erg belangrijk dat je bij twijfel contact met ons opneemt, zodat wij kunnen beoordelen of een extra controle nodig is.
Neem altijd direct contact op als:
• de baby een dag niet heeft bewogen: wacht niet tot de volgende dag.
• de baby in de loop van de dag steeds minder/zachter beweegt en je te weinig activiteit voelt.
Rond 35 weken gaat het kind meestal met het hoofdje naar beneden liggen, dat is de meest ideale positie om geboren te worden. Bij ongeveer 4% van de zwangerschappen ligt het kind rond 35 weken in een stuit. Dan kun je ervoor kiezen om te proberen het kind uitwendig met de hand te laten omdraaien. Dit heet een uitwendige versie. Dit wordt in het ziekenhuis gedaan door een speciaal hiervoor opgeleide verloskundige en gynaecoloog.
Andere methoden om het kind te stimuleren om in hoofdligging te gaan liggen zijn, “kwispelen” een houding op handen en knieën waarbij je het kind wiegt in je lichaam. Ook worden Moxa-therapie, acupunctuur of voetzoolreflextherapie toegepast. Wil je hiervan gebruik maken, dan kun je dit vanaf 30 weken proberen.
Folder VersiespreekuurAls blijkt dat de baby bij 32 weken in stuit ligt, kun je Moxatherapie toepassen om de kans op spontaan draaien van de baby te vergroten. De kans is dan 75% dat de baby naar een hoofdligging draait. Moxatherapie is een onderdeel van acupunctuur en de Traditionele Chinese geneeskunde.
Wanneer de baby na deze therapie niet draait, kan alsnog een uitwendige versie (draaiing) uitgevoerd worden in het ziekenhuis, rond 36 weken.
Folder Moxa TherapieWil je de NIPT-test laten doen, neem dan mee:
• het NIPT-aanvraagformulier dat je van ons hebt ontvangen
• je identiteitsbewijs en je patiënten-pas van het JBZ
• digitale code voor prikken routinezwangerschapsbloed, die je via ons hebt ontvangen
Belangrijk: je moet zelf een afspraak inplannen om bloed te laten prikken.
Eten voor twee tijdens je zwangerschap is niet nodig. Wel is het belangrijk om vers, gezond en gevarieerd te eten dan krijgen jij en je kind voldoende goede voedingsstoffen binnen. Tijdens je zwangerschap kun je vrijwel alles gewoon blijven eten en drinken. Sommige producten kun je tijdens de zwangerschap beter laten staan, bijvoorbeeld rauw melkse kazen, rauw vlees en orgaanproducten. Check eenvoudig in de Zwangerhap wat wel en niet aanbevolen wordt. Wil je vasten of ben je vegetariër? Bespreek het met je verloskundige.
Tijdens je zwangerschap heb je voldoende calcium nodig. Om ervoor te zorgen dat de botopbouw en skeletgroei van je baby goed verlopen, is het belangrijk om dagelijks 1000 mg calcium te gebruiken. Niet alleen voor je baby, maar ook voor het behoud van jouw eigen botten en gebit is het goed om hierop te letten. Suppletie van calcium is niet nodig, als je genoeg zuivelproducten eet of drinkt. Met 300-450 milliliter aan melkproducten en 40 gram kaas zit je al gauw goed. Dit komt neer 2 á 3 porties melk of yoghurt en 2 boterhammen met kaas.
Check zelf of je voldoende calcium binnen krijgt met de Calciummeter.
Ben je Rhesus D-negatief dan wordt je bloed in week 27 onderzocht op antistoffen. Het laboratorium bepaalt ook of je kind Rhesus D-negatief of -positief is.
Is je kind Rhesus D-positief?
Dan bestaat de kans dat je lichaam antistoffen gaat
maken tegen het bloed van je kind. Om die kans te verkleinen, krijg je in week 30 van
de zwangerschap een injectie Anti-D. Je baby merkt niets van deze injectie en loopt geen
enkel risico. Na de bevalling krijg je nog een keer een injectie Anti-D. Soms doen zich
bijzondere situaties voor waarin een extra injectie Anti-D nodig is. Dat zal de verloskundige
of gynaecoloog je dan vertellen.
Is je kind Rhesus D-negatief?
Je lichaam maakt dan geen antistoffen tegen het bloed van je
kind omdat jullie allebei Rhesus D-negatief zijn. Je hebt geen injectie Anti-D nodig.
Ben je Rhesus c negatief dan kan je lichaam ook antistoffen maken tegen het bloed
van je kind. Er bestaat geen injectie om dat te voorkomen. Daarom onderzoekt het
laboratorium in week 27 van de zwangerschap of je lichaam antistoffen maakt. Zo ja,
dan zal de verloskundige of gynaecoloog je tijdens de zwangerschap extra controleren.
Die extra controles zijn nodig om te ontdekken of de gezondheid van je kind in gevaar
komt.
Hoe verder je bent in je zwangerschap, hoe bewuster je de bewegingen van je kind voelt.
Vanaf 26 weken willen we graag dat je jouw kind elke dag goed voelt bewegen. Die bewegingen zijn leuk en fijn om te voelen en hebben ook nog een belangrijke functie. Als de baby beweegt, voelt hij/zij zich lekker in jouw buik. Het is goed om elke dag wat tijd vrij te maken om het bewegingspatroon van je kind te leren kennen. Beweegt je kind veel minder dan je gewend bent, dan kan dat een signaal zijn dat er iets niet goed is. Twijfel je? Neem dan altijd contact met ons op, zodat wij kunnen beoordelen of een extra controle nodig is.
Neem altijd direct contact op als:
- De baby een dag niet heeft bewogen; wacht niet tot de volgende dag
- De baby in de loop van de dag steeds minder/zachter beweegt en je te weinig activiteit voelt
Vanaf het najaar 2022 komen alle zwangeren in aanmerking voor de griepprik. Op de RIVM site krijg je antwoord op je veel gestelde vragen over de griepprik.
Ja, je mag vliegen. Check bij jouw vliegtuigmaatschappij tot hoeveel weken zwangerschap dat mag. Informeer ook welke formulieren je nodig hebt om tijdens je zwangerschap te mogen vliegen. Sommige maatschappijen, waaronder Ryanair, hebben een eigen document dat door ons ingevuld moet worden. Zorg dat je over de juiste documenten beschikt.
Soms is het fijn om de wensen en verwachtingen rondom je bevalling die jij en je partner hebben kenbaar te maken. Je kunt alles opschrijven in je persoonlijke bevalplan, rond 33 weken bespreken dat samen met jullie. Het bevalplan is een onderdeel van het Geboortezorgplan.
Jij bent tijdens de bevalling heel belangrijk. Veel partners vinden het vervelend en moeilijk om te zien dat hun vrouw pijn heeft. Probeer zoveel mogelijk mee te coachen en aanwezig te zijn. Voel je niet afgewezen of buitengesloten als je vrouw in zichzelf gekeerd is of geen aandacht vraagt. Bied regelmatig kleine beetjes drinken of licht verteerbare voeding aan om het energiepeil op niveau te houden en vergeet zelf niet om ook wat te eten en drinken. Tijdens de uitdrijving kun je vaak meer helpen dan tijdens de ontsluiting.
Regel voorafgaand aan de bevalling dat eventuele andere kinderen in het gezin worden opgevangen als het zover is. Neem na de bevalling samen nog eens rustig door wat er allemaal is gebeurd en veranderd.
Het is goed om regelmatig een half uur te bewegen als je zwanger bent. Sportte je al en ben je zwanger, dan kun je gewoon blijven sporten. Luister naar je lichaam, merk je dat het klachten geeft of als je er doodmoe van wordt, doe het dan rustiger aan of stop ermee. Probeer ook liever niet meer inspanning te leveren dan vóór de zwangerschap. Er zijn voor zwangere vrouwen speciale sportprogramma’s onder professionele begeleiding.
De beleving van seksualiteit kan sterk verschillen van vrouw tot vrouw. Sommige vrouwen hebben meer zin in gemeenschap tijdens de zwangerschap, andere vrouwen veel minder dan normaal.
Gemeenschap hebben kan geen kwaad in de zwangerschap. Alleen indien er sprake is van vaginaal bloedverlies en/of gebroken vliezen wordt gemeenschap afgeraden. Gemeenschap kan soms ook wel eens de oorzaak zijn van een beetje bloedverlies. Dit kan geen kwaad in de zwangerschap, maar neem toch even contact op met ons.
Wanneer je negatieve seksuele ervaringen hebt of moeite met een inwendig onderzoek hebt, is het goed om dit bespreekbaar te maken (hoe moeilijk dit ook is). Wij zullen hier tijdens de begeleiding van je zwangerschap en bevalling rekening mee houden.
Iedereen weet dat roken, alcohol en drugsgebruik ongezonde gewoontes zijn. Het is goed om hiermee te stoppen al voor de zwangerschap. Dit geldt voor beide partners. Roken tijdens de zwangerschap brengt risico's met zich mee. Over een aantal risico's heb je misschien al wel gehoord. De belangrijkste risico's op een rijtje. Als je rookt tijdens je zwangerschap heb je:
Meeroken, al is het maar weinig geeft veel schade, 85% van de rook komt in de omgeving terecht. Die adem jij in en komt bij je kind terecht.
Indien je rookt zijn wij verplicht dit te noteren en je een begeleidingsprogramma met je te starten, de V-mis.
Vraag ons om hulp en advies. Zie ook www.rookvrijallebei.nl
Vaginale bevallingen in hoofdligging zijn minder risicovol als vaginale stuitbevallingen daarom zullen wij rond 35 weken bespreken of je in aanmerking wilt komen voor versie. Wil je dit niet of lukt de versie niet dan wordt een gesprek met de gynaecoloog aangeboden om samen te bespreken of je vaginaal of per keizersnede zult bevallen. Een bevalling in stuitligging vindt altijd in het ziekenhuis onder leiding van een gynaecoloog plaats.
Wat gebeurt er bij een uitwendige versie ?
De gynaecoloog en verloskundige pakken het kind aan de buitenkant vast bij het hoofdje en billen. Hierbij probeert men de stuit van het kind uit het bekken te halen. De andere collega probeert het hoofdje naar voren te bewegen. Op deze wijze duikelt het kind tot het met het hoofd beneden ligt. Na afloop controleert men een half uur met CTG opnieuw de conditie van het kind. Soms duurt een versie 30 seconden, soms meerdere minuten. Soms is het nodig de poging te herhalen.
Bij welke zwangerschapsduur wordt een uitwendige versie gedaan?
De meest geschikte zwangerschapsduur is rond 36 weken. Soms kan het raadzaam zijn dit eerder te doen, bv. als het je eerste kindje is, je een strakke buik hebt of als er niet zoveel vruchtwater meer is.
Als er juist veel vruchtwater is of als de stuitligging pas laat ontdekt wordt, draait men het kind ook nog later in de zwangerschap. Te vroeg draaien heeft als nadeel dat het kindje weer terug kan draaien. Bovendien draaien veel kinderen voor 36 weken uit zichzelf nog wel.
Wij werken nauw samen met het versieteam in het Jeroen Bosch Ziekenhuis. Bekijk ook het filmpje
Zijn er gevaren voor het kind bij de uitwendige versie ?
Voor de moeder zijn er geen gezondheidsgevaren. Je buik kan door het manipuleren wel een paar dagen gevoelig of pijnlijk zijn. Dit is vervelend, maar kan geen kwaad.
Voor het kind zijn er in de regel geen levensbedreigende gezondheidsgevaren. Bij minder dan 10 procent van de kinderen zijn de harttonen na het draaien tijdelijk wat langzamer. Daarom controleert men ze na afloop nauwkeurig. Bijna altijd worden ze vanzelf weer normaal. Een enkele keer (minder dan 1 procent) treden er complicaties op en is het nodig om direct een keizersnede te doen.
Afhankelijk van je bloedgroep kan het nodig zijn dat je een injectie met anti-D krijgt, of het nu gelukt is om het kind te draaien of niet.
Als het gelukt is om het kind te draaien mag je gewoon bij ons onder controle blijven en bevallen. Indien je kind in stuit blijft liggen neemt de gynaecoloog vanaf 37 weken de controles over en zal het verdere verloop met je bespreken.
Een zwangerschap duurt gemiddeld 40 weken. De termijnecho die aan het begin van je zwangerschap wordt gemaakt, wordt gebruikt om jouw uitgerekende datum te berekenen. Dit is eigenlijk puur een indicatie, deze periode mag variëren van 37 tot 42 weken. Tot 42 weken mag je onder controle van de verloskundige afwachten of de bevalling spontaan begint, mits er geen redenen zijn om aan te nemen dat jouw conditie of die van je kind achteruitgaat.
Vanaf 41 weken word je wel extra gecontroleerd in het ziekenhuis. Met een CTG en echo wordt bekeken hoe het gaat met het kind. Op basis hiervan hoor je wie vanaf nu de controles doet en wie je moet bellen als de bevalling spontaan begint. Spontane bevallingen verlopen natuurlijker en met minder kans op complicaties.
Bij 42 weken wordt de bevalling op gang gebracht. Dit inleiden gebeurt in het ziekenhuis, daar beval je onder verantwoordelijkheid van de gynaecoloog. Een arts-assistent of klinisch verloskundige uit het ziekenhuis is bij de bevalling aanwezig.
Woon je in 's-Hertogenbosch, Rosmalen, Groote Wielen, Hintham, Berlicum, Middelrode, Geffen, Nuland of Vinkel? Wij begeleiden zowel thuisbevallingen als poliklinische bevallingen in het Jeroen Bosch Ziekenhuis of in het ziekenhuis Bernhoven.
Aanmelden